لامپ گازی 160Wبخار جيوه نور

لامپ بخار جیوه نوعی لامپ تخلیه در گاز است. این لامپ‌ها دارای بهرهٔ نوری بالاتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای، در حدود ۶۵ لومن بر وات، هستند. در این لامپ‌ها با عبور جریان برق از درون بخار جیوه نور تولید می‌شود. جیوه در حالت عادی مایع است و به همین دلیل برای راه‌اندازی آسان‌تر لامپ مقداری گاز آرگون به آن می‌افزایند. پس از روشن شدن لامپ رفته‌رفته جیوهٔ داخل لامپ به بخار تبدیل می‌شود و فشار داخل حباب لامپ به چند اتمسفر می‌رسد؛ با بالا رفتن فشار داخل لامپ الکترون‌های سطوح انرژی بالاتری تحریک می‌شوند و رفته‌رفته نور لامپ به نور مرئی نزدیک می‌شود.

با توجه به تأخیر در راه‌اندازی و نیز کم‌بودن طول موج‌های نور قرمز در این لامپ، معمولاً در تأسیسات روشنایی در کنار این لامپ‌ها از لامپ‌های رشته‌ای استفاده می‌کنند.این لامپ‌ها در روشنایی معابر و در چراغ‌های موسوم به چراغ‌های لاک‌پشتی کاربرد دارند.

لامپ‌های بخار جیوه دارای دو حباب داخلی و خارجی هستند. حباب داخلی باید بتواند دماهایی تا حدود ۱۰۰۰ درجهٔ کلوین و فشارهایی حدود ۳ اتمسفر را تحمل کند و به همین خاطر از جنس کوارتز ساخته می‌شود. حباب داخلی از هر دو انتها به حباب خارجی متصل است. حباب داخلی را ابتدا تخلیه و سپس مقداری گاز آرگون و جیوه به آن وارد می‌کنند. حباب خارجی استوانه‌ای یا بیضوی‌شکل است و معمولاً سطح داخلی آن را از فسفر می‌پوشانند تا برخی از طول موج‌های ناخواسته را جذب کند. حباب خارجی، حباب داخلی را در برابر عوامل جوی و محیطی (مانند تغییر درجه حرارت) محافظت می‌کند.

الکترودهای لامپ از جنس تَنگستَن و به شکل مارپیچ به دور میله‌هایی از جنس مولیبدون پیچیده می‌شوند و روی آن‌ها را با اکسید باریوم یا توریوم که سادگی الکترون ساطع می‌کنند می‌پوشانند. یک الکترود کمکی در کنار یکی از دو الکترود اصلی قرار می‌گیرد که برای راه‌اندازی به کار می‌رود. بین دو حباب را با گازی خنثی مانند ازت پر می‌کنند تا مانع اکسیدشدن قسمت‌های داخلی شود. یک مقاومت نسبتاً بزرگ (۱۰ تا ۳۰ کیلواهم) با الکترود فرعی سری شده‌است که باعث می‌شود پس از راه‌اندازی الکترود فرعی از مدار خارج شود.

لامپ بخار جیوه یکی از انواع لامپ های گازی (لامپ HID) می باشد. همانطور که از نام این لامپ پیداست، در این لامپ‌ با عبور جریان برق از درون بخار جیوه، نور تولید می‌شود. در واقع علاوه بر بخار جیوه مقداری گاز آرگون نیز جهت سهولت در راه اندازی لامپ وجود دارد. همانطور که می دانید جیوه در حالت عادی مایع است با ایجاد یک آرک کوچک بین الکترود ها و در پی آن با گرم شدن لوله، جیوه به بخار تبدیل شده و فشار داخل حباب افزایش می یابد و نور لامپ به نور مرئی تبدیل می شود. جهت کنترل آرک، لامپ بخار جیوه نیاز به بالاست دارد تا جریان را کاهش داده و کنترل کند. برخی از انواع لامپ بخار جیوه بالاست سر خود هستند که به آن ها لامپ بخار جیوه مستقیم می گویند. لامپ بخار جیوه یکی از گسترده ترین انواع لامپ های گازی برای مصارف و روشنایی های بزرگ و گسترده می باشد. به عنوان مثال لامپ بخار جیوه برای تامین روشنایی کارخانجات، پارک ها، پیاده رو ها و ... مورد استفاده قرار میگیرد.